Ktoś, kto spojrzy na Kościół z boku, może powiedzieć, że to organizacja religijna, która działa na podstawie krajowego prawa wyznaniowego. Dla wierzących Kościół będzie jednak zawsze przede wszystkim Ciałem Jezusa Chrystusa, które funkcjonuje na podstawie Pisma Świętego.
Nowy Testament nie proponuje określonego ustroju Kościoła. Nie ma wyraźnego nakazu, aby zbory przyjęły określoną strukturę. Biblia ogranicza się do wymienienia cech, jakimi mają się wyróżniać kandydaci do już istniejących urzędów (I Tm 3, 1-13; Tt 1, 5-9).
W tamtych czasach kierownicze struktury Kościoła nie były rozwinięte. W dodatku w zależności od miejsca różniły się od siebie. Zapożyczone wzorce pochodziły z synagogi (system zarządzania oparty na starszych) lub zwyczajów greckich (demokracja).
W czasach Nowego Testamentu sposoby kierowania zborami były rzeczą drugorzędną. Zależały od sytuacji, w jakiej przychodziło Kościołowi funkcjonować. Do dziś zadaniem Kościoła jest obranie takiego modelu zarządzania, który gwarantowałby zachowanie porządku i najpełniejsze wykorzystanie darów duchowych wszystkich jego członków. Jak zapewne czytelnicy wiedzą, w chrześcijaństwie da się dzisiaj wyszczególnić trzy podstawowe modele ustrojowe Kościoła:
Model episkopalny – władzę nad Kościołem sprawuje biskup (episkopos). Istnieją różne stopnie episkopalizmu. W niektórych wspólnotach chrześcijańskich zwierzchnik może jedynie nazywać się biskupem, ale nie rozporządza pełnią władzy.
Model prezbiteriański – akcentuje nie tyle urząd, co przedstawicieli zboru czy zborów, którzy reprezentują te społeczności i z ich upoważnienia sprawują władzę. Kluczową postacią w tym modelu jest starszy (presbyteros). To nawiązanie do tradycji żydowskiej synagogi. Autorytet starszemu zapewnia jego wiek i doświadczenie.
Model kongregacjonalny – podkreśla rolę jednostki w zborze. Najwyższą wartością tego modelu jest autonomia i demokracja. Jednakże występują tu elementy demokratycznej reprezentacji. Pewne osoby są wybierane do pełnienia specjalnych funkcji. Reprezentują one zbór i służą zborowi.
Jaki model ustroju kościelnego reprezentuje Kościół Zielonoświątkowy w Polsce? Choć nasz główny przełożony w Panu nosi tytuł biskupa, to jednakże nie jest to model episkopalny. Nasz biskup jest wybierany na kadencje, nie ma uprawnień jednowładczych. Musi wykonywać uchwały Synodu i Rady Kościoła. Kieruje on jedynie bieżącą działalnością Kościoła i reprezentuje go na zewnątrz. Następnie, choć zbory nasze mają dość szeroką autonomię, to jednakże w wielu sprawach podlegają organom zwierzchnim, takim jak Synod, Naczelna Rada Kościoła, Prezbiter Okręgowy. A więc nie mamy tu do czynienia z modelem kongregacjonalnym.
Zatem ustrojowy model naszego Kościoła nazwałbym modelem synodalnoprezbiteriańskim. Najwyższym organem w Kościele jest Synod, który zbiera się co roku, a na sesję wyborczą co cztery lata. Organem zarządzającym w okresie międzysynodalnym jest Naczelna Rada Kościoła, którą tworzą wybrani prezbiterzy. W Zborach zaś organem kierującym jest pastor i zborowa Rada Starszych.
